Langgan newsletter kami!
Sejarah Komputer History Of Computers

Sejarah dan Asal Usul Penciptaan Komputer

Sejarah Awal

Sejarah penciptaan komputer bermula dengan terciptanya alat-alat perniagaan seperti Abakus yang sekarang ini dilakukan oleh komputer. Pada zaman dahulu pengiraan dilakukan dengan menggunakan jari, manik, kayu dan kulit kerang. Dengan terciptanya Abakus 5,000 tahun yang lalu telah memudahkan ahli perniagaan dalam proses pengiraan asas campur, tolak dan darab. Ia telah digunakan secara meluas oleh ahli perniagaan China, Turki dan Yunani.

Abacus
Gambar: Abacus

Pada abad ke-17, penciptaan mesin-mesin hitung mekanikal giat dibangunkan. Mesin ini dapat menjalankan operasi matematik asas seperti penambahan dan pengurangan.

Blaise Pascal merupakan seorang ahli saintis dan matematik Perancis yang di lahirkan pada tahun 1623. Pada tahun 1642, beliau telah merekacipta satu mesin pengiraan mekanikal yang pertama mengikut prinsip persepuluhan. Mesin ini dikenali sebagai “Pascaline” dan merupakan salah satu daripada “komputer” pertama yang dibina.

George Boole adalah seorang ahli matematik Inggeris pada tahun 1815-1864. Beliau telah mengembangkan konsep logik algebra True/False. Beliau juga telah memperkenalkan simbol matematik dan asas kepada penggunaan dalam merekabentuk litar logik dalam komputer.

Charles Babbage dilahirkan pada 1792, merupakan seorang ahli matematik dan perekacipta. Beliau telah membina “The Difference Engine” yang boleh menyelesaikan pengiraan sifir matematik. Kemudian beliau telah memikirkan satu penciptaan mesin lain iaitu “Analytical Engine” yang diharapkan dapat melaksanakan pengiraan yang pelbagai. Malangnya mesin tersebut tidak sempat dibina semasa hidupnya. “Analytical Engine” mempunyai ciri-ciri komputer pada masa sekarang iaitu mempunyai peranti input, secondary storage, processor, unit kawalan dan peranti output.

Augusta Ada Byron merupakan seorang pengaturcara komputer yang pertama yang membantu Charles Babbage dalam membina arahan pengiraan bagi mesin “Analytical Engine”. Beliau juga merupakan pengarang yang menggalakkan ahli sains untuk menyempurnakan apa yang tidak sempat dicapai oleh Babbage. Bahasa pengaturcaraan “ADA” diambil sempena namanya.

Herman Hollerith telah membangunkan satu peranti automat yang boleh memproses pengiraan banci. Mesin tersebut dapat menyiapkan pengiraan banci dalam masa dua tahun. Pada tahun 1880, banci penduduk Amerika Syarikat diketahui keputusannya. Perbezaan diantara mesin Hollerith dan Babbage ialah mesin Hollerith menggunakan kuasa elektrik manakala mesin Babbage menggunakan kuasa mekanikal.

Komputer Generasi Pertama

Howard Aiken merupakan seorang ahli matematik dan perekacipta yang dilahirkan pada tahun 1900. Beliau telah memperkenalkan mesin yang dikenali sebagai MARK I yang merupakan mesin elektromekanikal pertama yang mampu memproses perintah dengan menggunakan kuasa elektrik. Mesin ini terdiri daripada konsol besar dengan panel kawalan yang memaparkan simbol-simbol matematik, serta peranti-peranti yang dapat memproses data secara elektrik.

MARK I merupakan komputer pertama yang dibina dengan prinsip-prinsip elektronik yang masih digunakan hingga ke hari ini. Dengan terhasilnya mesin ini, maka bermulalah era moden komputer yang kita kenali hari ini.

Pada tahun 1937, John Atanasoff dan Clifford Berry mengembangkan komputer yang digelar ABC (Atanasoff-Berry Computer) yang menggunakan tabung vakum untuk menyimpan data. Walaupun ABC tidak selesai dibina dan tidak pernah digunakan secara praktikal, ia telah memberikan sumbangan besar kepada perkembangan komputer yang mana konsep-konsep yang diperkenalkan oleh Atanasoff dan Berry telah membuka jalan kepada perkembangan komputer yang lebih terkini seperti komputer elektronik yang kita gunakan hari ini.

Pada tahun 1941, Konrad Zuse mengembangkan komputer yang menggunakan “Plankalkül”. Plankalkül merupakan bahasa pengaturcaraan yang unik kerana ia menggunakan simbol matematik yang sama seperti yang digunakan dalam notasi matematik biasa. Ini memudahkan pengaturcara untuk memahami dan menulis kod yang lebih mudah difahami. Selain itu, Plankalkül juga memiliki ciri-ciri yang menyerupai bahasa pengaturcaraan yang lebih moden seperti konsep “loop” dan “if-else statement“.

Walaupun Plankalkül tidak pernah diimplementasikan dalam komputer sebenar, ia merupakan salah satu pencapaian penting dalam sejarah komputer kerana menjadi antara bahasa pengaturcaraan pertama yang dicipta dan telah membuka jalan kepada perkembangan bahasa pengaturcaraan yang lebih canggih pada masa akan datang.

Pada tahun 1945, John Mauchly dan J. Presper Eckert yang merupakan saintis komputer dari Universiti Pennsylvania mengembangkan Electronic Numerical Integrator And Computer (ENIAC). Sebelum ENIAC, komputer hanya menggunakan mekanikal atau elektromekanikal untuk mengolah data yang menyebabkan prosesnya lambat dan kurang tepat. ENIAC merupakan sebuah komputer besar dan rumit. Ia digunakan untuk menghitung peluru dan pelan laluan untuk tentera Amerika Syarikat serta digunakan untuk menyelesaikan masalah-masalah lain seperti perhitungan meteorologi dan perancangan projek pembinaan.

Walaupun ENIAC merupakan komputer yang sangat canggih pada masa itu, ia mempunyai beberapa kekurangan seperti keperluan untuk memasukkan data secara manual dan tidak dapat disimpan di dalam memori. Namun begitu, ENIAC merupakan tonggak penting dalam sejarah komputer dan telah membuka jalan untuk perkembangan komputer yang lebih canggih.

Gambar: ENIAC Computer 1946
Gambar: ENIAC Computer 1946

Seterusnya, J. Presper Eckert dan John Mauchly telah menubuhkan syarikat yang dinamakan Sperry Rand dan mengeluarkan UNIVAC I (Universal Automatic Computer) dalam tahun 1951. UNIVAC I merupakan komputer pertama yang digunakan untuk memproses data perniagaan dan juga komputer pertama yang diperdagangkan secara komersil. Pengaturcaraannya dilakukan dalam bahasa mesin iaitu 0 & 1 iaitu bahasa peringkat rendah. Keupayaan storan komputer pada generasi pertama ini adalah di antara 8,000 hingga 20,000 aksara.

Komputer Generasi Kedua – Transistor

Komputer generasi kedua merupakan komputer yang menggunakan transistor dan diod iaitu peranti kecil yang memindahkan signal elektrik melalui resistor bagi menggantikan tiub vakum atau hampagas. Transistor adalah sejenis komponen elektronik yang dapat mengawal arus elektrik dengan tepat dan membolehkan komputer menjadi lebih kecil, cepat, murah serta tidak perlu warm-up time.

Komputer generasi kedua pertama kali diperkenalkan pada tahun 1956 ketika IBM mengeluarkan komputer pertama yang menggunakan transistor iaitu IBM 704. Sebelum itu, komputer hanya menggunakan tabung vakum untuk mengolah data, yang menyebabkan prosesnya lebih lambat dan kurang tepat. Pengaturcaraan pula dilakukan dalam bahasa peringkat tinggi iaitu FORTRAN (1954) dan COBOL (1959). Manakala keupayaan storannya meningkat iaitu 16,000 hingga 64,000 aksara dan menggunakan bekas cakera yang boleh digerakkan (removable disk cartridge).

Komputer Generasi Ketiga – Litar Bersepadu

Komputer generasi ketiga merupakan komputer yang menggunakan litar bersepadu (integrated circuit atau IC). Litar bersepadu adalah litar elektrik yang mengandungi cip silikon yang sangat kecil bagi menggantikan transistor. Ia membolehkan komputer menjadi 1/3 lebih kecil daripada komputer generasi pertama.

Komputer generasi ini pertama kali diperkenalkan pada tahun 1964, ketika IBM mengeluarkan System/360. Ini merupakan komputer pertama yang menggunakan litar bersepadu dan dapat menjalankan aplikasi yang berbeza dengan hanya menukar komponen-komponennya. Pada tahun 1965, DEC (Digital Equipment Corporation) mengeluarkan PDP-8, yang merupakan komputer pertama yang dapat digunakan oleh orang awam.

Gambar: IBM System 360
Gambar: IBM System 360

Komputer Generasi Keempat – Cip Mikroprosesor

Komputer generasi keempat merupakan komputer yang menggunakan cip mikroprosesor. Ia merupakan sejenis cip yang dapat menjalankan proses pengolahan data yang kompleks dan boleh dipasang di dalam komputer. Cip mikroprosesor merupakan kemajuan penting dalam teknologi komputer kerana ia membolehkan komputer menjadi lebih kecil, cepat dan tepat daripada sebelumnya.

Teknologi ini pertama kali diperkenalkan pada tahun 1971, ketika Intel mengeluarkan prosesor 4004 yang merupakan cip mikroprosesor pertama. Prosesor ini digunakan dalam komputer pertama yang menggunakan cip mikroprosesor, yang dipanggil Xerox Alto.

Selepas itu, cip mikroprosesor terus dikembangkan dan menjadi lebih canggih. Pada tahun 1981, IBM mengeluarkan komputer pertama yang menggunakan sistem operasi Microsoft, yang dipanggil IBM PC. Ini merupakan komputer pertama yang boleh digunakan oleh orang awam dan menjadi popular dengan cepat.

Pada tahun 1984 pula, Apple mengeluarkan Macintosh yang merupakan komputer pertama yang menggunakan antaramuka pengguna yang intuitif dan menggunakan mouse untuk mengawal komputer. Ini merupakan langkah besar dalam pengalaman pengguna komputer dan membantu menjadikan komputer lebih mudah digunakan oleh orang awam.

Classic Apple Macintosh
Gambar: Classic Apple Macintosh

Sejarah Windows pula bermula pada tahun 1985 ketika Microsoft mengeluarkan sistem operasi yang dipanggil Windows 1.0. Sistem operasi ini menggunakan antaramuka pengguna yang menggunakan tetingkap dan menyediakan akses mudah ke aplikasi komputer.

Pada tahun 1989, Tim Berners-Lee yang merupakan seorang saintis komputer di CERN, sebuah organisasi penyelidikan di Geneva, Switzerland mencipta World Wide Web. Ia merupakan sistem untuk mengakses dokumen dan maklumat di internet. Sebelum itu, internet hanya digunakan sebagai sistem komunikasi untuk pertukaran maklumat antara komputer sahaja. Namun dengan World Wide Web, ia menjadikan internet lebih mudah dan praktikal untuk pengguna, kerana mereka tidak perlu mengetahui alamat IP setiap komputer untuk mengakses maklumat.

Sementara pada tahun 1995, Windows 95 diperkenalkan. Ia merupakan sistem operasi pertama yang menggunakan “Start” menu dan menyokong aplikasi 32-bit menggantikan Windows 3.0 menyokong aplikasi 16-bit sahaja.

Cip Pentium pertama kali diperkenalkan pada tahun 1993 oleh Intel. Cip ini menjadi popular kerana ia dapat menjalankan aplikasi yang lebih kompleks dengan lebih cepat dan tepat daripada prosesor sebelumnya.

Pada tahun 2000, Microsoft mengeluarkan Windows 2000, yang merupakan sistem operasi pertama yang menyokong jenis-jenis kerja komputer seperti penyiaran dan penyelidikan. Pada tahun 2001, Windows XP diperkenalkan, yang menjadi sistem operasi yang paling popular sehingga ke tahun 2006.

Sejak itu, Microsoft telah mengeluarkan pelbagai jenis sistem operasi Windows termasuk Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 10 dan Windows 11. Sistem operasi Windows kini merupakan sistem operasi yang paling popular di dunia dan terdapat di hampir semua komputer personal.

Windows Xp Logo
Gambar: Windows Xp

Komputer Generasi Kelima

Komputer kini telah menjadi alat yang sangat penting dalam kehidupan harian kita dan akan terus berevolusi sesuai dengan perkembangan teknologi yang semakin canggih. Komputer generasi kelima merupakan istilah yang digunakan untuk menggambarkan komputer paling maju yang pernah dicipta dan mempunyai ciri-ciri yang sangat berbeza dengan generasi sebelumnya.

Ciri-ciri utama komputer generasi kelima adalah keupayaan kecerdasan buatan atau artificial intelligence (AI) dan pembelajaran mesin (machine learning) untuk memproses data dan membuat keputusan. Ia juga dikatakan mempunyai keupayaan untuk belajar dan meningkatkan prestasinya secara automatik.

Selain itu, komputer generasi kelima juga mempunyai ciri-ciri seperti keupayaan untuk terhubung dengan internet secara meluas, keupayaan untuk menyimpan dan mengakses data dengan sangat cepat dan mudah, serta keupayaan untuk mengolah data dalam jumlah yang besar dengan kelajuan yang sangat tinggi.

Walaupun komputer generasi kelima masih belum dicipta secara rasmi, ia dianggap sebagai satu impian yang sudah semakin dekat dalam bidang komputer.

Print Friendly, PDF & Email

About Azhan

Seseorang yang cuba mempersembahkan sesuatu bermakna buat masyarakat.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: