Azhan.co Info Semasa, Tepat & Boleh Dipercayai
Kanser masih menjadi salah satu masalah kesihatan paling besar di dunia, termasuk di Malaysia. Statistik daripada Persatuan Kanser Nasional Malaysia (NCSM) menunjukkan bahawa kanser payudara mewakili 32.1% daripada semua kes kanser dalam kalangan wanita di negara ini. Malah, kira-kira 1 daripada 19 wanita berisiko didiagnosis dengan kanser payudara sepanjang hayat mereka.
Angka ini cukup membimbangkan kerana ia menjadikan kanser payudara sebagai salah satu penyebab utama kematian wanita bukan sahaja di Malaysia, malah di seluruh dunia.
Rawatan Konvensional Kanser dan Cabarannya
Bagi merawat kanser payudara, kaedah utama yang digunakan sejak sekian lama ialah:
- Pembedahan – membuang tisu kanser atau keseluruhan payudara (mastektomi).
- Kemoterapi – penggunaan ubat untuk membunuh sel kanser.
- Radioterapi – rawatan menggunakan sinaran radiasi berkuasa tinggi.
- Terapi hormon atau sasaran molekul – bagi jenis kanser tertentu.
Walaupun rawatan ini terbukti membantu ramai pesakit, ia tetap mempunyai cabaran besar. Antaranya:
- Kesan sampingan yang serius seperti keletihan melampau, keguguran rambut, loya, muntah, dan kerosakan organ.
- Keberkesanan yang terhad, terutama bagi jenis kanser agresif.
- Risiko kanser berulang selepas rawatan selesai.
Disebabkan itu, saintis mula menumpukan perhatian kepada rawatan yang lebih selamat, khusus, dan berkesan, iaitu imunoterapi.
Apa Itu Imunoterapi?
Imunoterapi ialah rawatan kanser yang menggunakan sistem imun badan sendiri untuk melawan sel kanser.
Secara ringkas, imunoterapi “mengaktifkan semula” sistem pertahanan tubuh supaya dapat mengenali dan membunuh sel kanser dengan lebih berkesan.
Salah satu pendekatan paling menjanjikan dalam bidang ini ialah imunoterapi angkat (adoptive immunotherapy), terutamanya melalui penggunaan Sel Pembunuh Semula Jadi atau Natural Killer (NK) cells.
NK Cells: “Pengawal Keselamatan” dalam Tubuh Manusia
Menurut Dr Norfarazieda Hassan, Pensyarah Kanan di Institut Perubatan dan Pergigian Termaju, Universiti Sains Malaysia (USM), NK cells berfungsi seperti pengawal keselamatan tubuh.
- NK cells berlegar di dalam darah dan tisu, mengesan sel tidak normal.
- Ia boleh mengenal pasti sel dijangkiti virus atau sel kanser tanpa memerlukan “arahan khas”.
- Sebaik sahaja dikesan, NK cells segera menyerang dan memusnahkannya.
Berbeza dengan sel imun lain yang memerlukan proses pengaktifan lebih kompleks, NK cells bertindak lebih pantas. Ciri ini menjadikan NK cells sangat berharga dalam usaha membangunkan rawatan kanser moden.
NK Cells dan Rawatan Kanser Payudara
Kajian menunjukkan NK cells mampu melawan kanser payudara agresif, termasuk jenis triple-negative breast cancer (TNBC).
TNBC ialah sejenis kanser yang sangat mencabar kerana:
- Ia tidak bertindak balas dengan baik terhadap terapi hormon.
- Rawatan sasaran molekul juga kurang berkesan.
- Pesakit TNBC sering berdepan risiko tinggi kanser berulang.
Di sinilah imunoterapi NK cells menjadi harapan baharu.
Apa Itu Imunoterapi Angkat (Adoptive Immunotherapy)?
Imunoterapi angkat ialah rawatan inovatif yang membabitkan:
-
Pengumpulan sel imun – darah pesakit atau penderma diambil untuk mengekstrak NK cells.
-
Pengukuhan di makmal – sel diperbanyakkan, diperkukuh, dan dilatih mengenal pasti sel kanser dengan lebih cekap.
-
Pengubahsuaian khas (jika perlu) – contohnya NK cells diubah menjadi CAR-NK cells (Chimeric Antigen Receptor NK cells) untuk lebih tepat menyerang sel kanser tertentu.
-
Pemberian semula kepada pesakit – NK cells yang diperkukuh dimasukkan semula ke tubuh pesakit untuk melawan kanser.
Kaedah ini bertujuan menguatkan sistem imun pesakit, terutama bagi mereka yang sudah lemah akibat rawatan konvensional.
Kelebihan Imunoterapi NK Cells
Rawatan ini menawarkan beberapa kelebihan berbanding kaedah tradisional:
- Lebih spesifik – menyasarkan sel kanser tanpa banyak merosakkan sel sihat.
- Kesan sampingan lebih rendah berbanding kemoterapi atau radioterapi.
- Meningkatkan kualiti hidup kerana pesakit kurang menderita akibat rawatan.
- Potensi rawatan peribadi (personalized medicine) – rawatan boleh disesuaikan mengikut profil genetik dan jenis kanser individu.
Kajian Imunoterapi di Malaysia
Malaysia turut memainkan peranan dalam penyelidikan imunoterapi. Antara institusi yang giat menjalankan kajian termasuk:
- Universiti Sains Malaysia (USM)
- Institut Perubatan & Pergigian Termaju (AMDI), Bertam, Pulau Pinang
Kajian tempatan bukan sekadar meniru perkembangan antarabangsa, tetapi juga menyesuaikan rawatan dengan faktor genetik dan keperluan kesihatan rakyat Malaysia.
Ini penting kerana keberkesanan rawatan kanser boleh berbeza bergantung pada latar belakang genetik dan persekitaran.
Cabaran dalam Imunoterapi
Walaupun menjanjikan, imunoterapi masih berdepan beberapa cabaran:
-
Penghasilan NK cells mencukupi – memerlukan teknologi bioperubatan yang canggih.
-
Kos rawatan tinggi – menjadikan ia sukar diakses oleh semua pesakit.
-
Masih dalam fasa penyelidikan – lebih banyak ujian klinikal diperlukan sebelum ia boleh menjadi rawatan arus perdana.
Namun, penyelidik sedang giat mencari penyelesaian, termasuk teknik baharu untuk memperbanyakkan NK cells dengan kos lebih rendah dan menggabungkannya dengan rawatan lain seperti ubat sasaran molekul.
Masa Depan Rawatan Kanser dengan Imunoterapi
Walaupun masih baharu, imunoterapi berpotensi menjadi terobosan besar dalam rawatan kanser moden.
- Ia mampu memberikan peluang kedua kepada pesakit kanser yang gagal bertindak balas terhadap rawatan biasa.
- Ia boleh digabungkan dengan rawatan konvensional untuk keberkesanan lebih tinggi.
- Dalam jangka masa panjang, imunoterapi dijangka menjadi asas kepada konsep rawatan peribadi (personalized medicine).
Seperti yang ditegaskan oleh Dr Norfarazieda, terapi ini mungkin menjadi “game changer” dalam melawan kanser, terutama jenis yang sukar dirawat seperti TNBC.
Kesimpulan
Kanser payudara terus menjadi cabaran kesihatan utama di Malaysia. Rawatan tradisional seperti pembedahan, kemoterapi, dan radioterapi masih relevan, namun ia datang dengan pelbagai kekangan.
Imunoterapi, khususnya melalui penggunaan NK cells, muncul sebagai rawatan baharu yang lebih selamat, tepat, dan berpotensi memberikan harapan baharu kepada pesakit kanser.
Walaupun masih dalam peringkat penyelidikan dan menghadapi cabaran kos serta teknologi, perkembangan ini membuktikan bahawa dunia perubatan sedang bergerak ke arah era rawatan kanser yang lebih moden, berkesan, dan mesra pesakit.
