Azhan.co Info Semasa, Tepat & Boleh Dipercayai
Dalam sistem perundangan Malaysia, istilah inkues sering disebut apabila berlaku kematian yang mencurigakan atau luar biasa. Namun, tidak semua orang faham maksud sebenar inkues, bagaimana prosesnya dijalankan, dan apa tujuannya.
Artikel ini akan menghuraikan secara lengkap maksud inkues, siapa yang menjalankannya, tujuan ia diadakan, dan beberapa contoh kes inkues yang pernah berlaku di Malaysia.
Maksud Inkues
Inkues ialah siasatan rasmi yang dijalankan oleh mahkamah bagi menentukan punca, sebab, dan keadaan kematian seseorang. Inkues biasanya diadakan apabila kematian itu:
- Berlaku secara mengejut
- Bersifat mencurigakan
- Berlaku dalam tahanan
- Tidak dapat dipastikan sebab kematiannya
Dalam sistem undang-undang Malaysia, inkues dikendalikan oleh Mahkamah Koroner atau Majistret. Penting untuk difahami bahawa inkues bukan perbicaraan jenayah – tujuannya adalah untuk mencari fakta, bukan untuk menghukum.
Tujuan Inkues
Inkues dijalankan dengan beberapa tujuan utama:
- Mengenal pasti identiti si mati
– Termasuk nama, umur, warganegara, dan latar belakang asas. - Menentukan bila dan di mana kematian berlaku
– Bagi merekodkan fakta masa dan lokasi secara rasmi. - Menentukan bagaimana kematian berlaku
– Adakah disebabkan kemalangan, bunuh diri, dibunuh, bencana, atau sebab lain. - Mengenal pasti punca kematian
– Contohnya serangan jantung, lemas, kecederaan tembakan, keracunan, dan sebagainya. - Memberi cadangan kepada pihak berkuasa
– Dalam sesetengah kes, inkues akan menghasilkan syor untuk mencegah kematian yang sama daripada berulang.
Siapa yang Menjalankan Inkues?
Di Malaysia, inkues dikendalikan oleh:
- Koroner – seorang pegawai kehakiman yang dilantik untuk menjalankan siasatan kematian.
- Majistret – dalam sesetengah keadaan, Majistret boleh bertindak sebagai koroner.
- Pihak berkepentingan – seperti pegawai polis penyiasat, peguam negara, peguam keluarga si mati, dan saksi.
Proses Inkues di Malaysia
Secara ringkas, proses inkues melibatkan:
- Laporan kematian diterima – Biasanya daripada polis, hospital, atau orang awam.
- Siasatan awal oleh polis – Untuk mengumpul maklumat asas sebelum inkues bermula.
- Permulaan prosiding inkues – Koroner atau Majistret mendengar keterangan saksi, pakar forensik, dan memeriksa bukti.
- Analisis bukti – Termasuk laporan bedah siasat, rakaman CCTV, dokumen, dan keterangan lisan.
- Keputusan (Verdict) – Koroner mengumumkan punca kematian dan faktor penyebabnya. Tiada sabitan atau hukuman dijatuhkan.
Contoh Kes Inkues di Malaysia
-
Kes Teoh Beng Hock (2009)
Pegawai politik yang ditemui mati selepas jatuh dari bangunan SPRM. Inkues dijalankan untuk menentukan sama ada kematian itu disebabkan bunuh diri, kemalangan, atau pembunuhan. -
Kematian dalam Tahanan Polis
Beberapa kes kematian dalam lokap telah membawa kepada inkues untuk meneliti punca kematian dan memastikan tiada unsur penderaan. -
Kes Bencana Awam
Inkues juga boleh dijalankan bagi kematian akibat runtuhan bangunan atau kebakaran besar untuk mengenal pasti faktor penyebab. - Kes kematian Zara Qairina (2025)
Jabatan Peguam Negara memutuskan untuk mengadakan prosiding inkues bagi menyiasat punca kematian Zara Qairina Mahathir bagi menentukan punca serta sebab kematian, termasuk mengenal pasti sama ada wujud unsur jenayah atau sebaliknya.
Perbezaan Inkues dengan Perbicaraan Biasa
| Perkara | Inkues | Perbicaraan Jenayah |
|---|---|---|
| Tujuan | Mencari fakta tentang kematian | Menentukan salah atau tidaknya tertuduh |
| Hukuman | Tiada | Boleh menjatuhkan hukuman |
| Pihak Terlibat | Koroner, saksi, pakar | Hakim, pendakwa raya, peguam bela |
| Keputusan | Punca & sebab kematian | Sabitan atau pembebasan |
Kesimpulan
Inkues adalah satu proses penting dalam memastikan kebenaran di sebalik kematian yang mencurigakan dapat didedahkan secara telus. Walaupun ia tidak bertujuan menghukum sesiapa, hasil inkues boleh menjadi asas penting kepada tindakan undang-undang seterusnya.
Dengan memahami maksud dan proses inkues, orang awam boleh lebih peka terhadap hak dan prosedur undang-undang apabila berdepan situasi kematian yang memerlukan siasatan terperinci.
