Azhan.co Info Semasa, Tepat & Boleh Dipercayai
Perkahwinan dalam Islam adalah ikatan suci yang dibina berasaskan kasih sayang, persefahaman, dan tanggungjawab. Namun, tidak semua rumah tangga dapat bertahan tanpa diuji. Perselisihan, salah faham, atau masalah kewangan boleh menyebabkan hubungan suami isteri menjadi tegang. Dalam keadaan sebegini, Islam menggalakkan perdamaian dan mencari jalan tengah agar pasangan tidak terus bermusuhan.
Salah satu kaedah yang digunakan dalam sistem undang-undang keluarga Islam di Malaysia ialah sulh. Artikel ini akan membincangkan maksud sulh, proses pelaksanaannya, isu yang boleh diselesaikan melalui sulh, serta kelebihan kaedah ini untuk pasangan dan keluarga.
Maksud Sulh dalam Perkahwinan Islam
Sulh berasal daripada perkataan Arab صلح yang bermaksud damai atau perdamaian. Dalam konteks perkahwinan Islam, sulh ialah proses penyelesaian pertikaian secara aman antara pasangan suami isteri melalui rundingan bersama, dengan dibantu oleh seorang pegawai sulh yang dilantik oleh Mahkamah Syariah.
Berbeza dengan perbicaraan penuh yang melibatkan hakim dan prosedur formal, sulh lebih berbentuk mediasi. Proses ini membolehkan pasangan berbincang dalam suasana tenang untuk mencari penyelesaian terbaik tanpa perlu menunggu keputusan hakim.
Peranan Sulh dalam Undang-Undang Keluarga Islam di Malaysia
Di Malaysia, sulh telah dijadikan salah satu mekanisme rasmi penyelesaian kes di Mahkamah Syariah. Setiap kes berkaitan perkahwinan dan keluarga seperti perceraian, tuntutan nafkah, atau hak penjagaan anak biasanya akan melalui proses sulh terlebih dahulu sebelum dibawa ke perbicaraan.
Pegawai sulh bertindak sebagai orang tengah yang neutral. Tugas mereka bukan untuk menghakimi siapa salah atau siapa benar, tetapi untuk membantu pasangan mencapai kata sepakat. Jika kedua-dua pihak berjaya mencapai persetujuan, keputusan itu akan direkodkan sebagai perintah mahkamah yang sah dan mengikat.
Jenis Kes Perkahwinan yang Boleh Diselesaikan Melalui Sulh
Tidak semua kes rumah tangga perlu berakhir dengan perbicaraan panjang. Antara isu yang sering diselesaikan melalui sulh termasuk:
-
Perceraian – Pasangan boleh berbincang tentang cara perceraian, sama ada cerai secara baik (talak) atau fasakh, serta syarat-syarat yang dipersetujui.
-
Nafkah isteri dan anak – Perbincangan melibatkan jumlah nafkah bulanan, cara bayaran, serta keperluan anak-anak.
-
Hak penjagaan anak (hadhanah) – Menentukan penjagaan utama anak selepas perceraian, termasuk hak lawatan.
-
Harta sepencarian – Rundingan mengenai pembahagian harta yang diperoleh sepanjang tempoh perkahwinan.
-
Mut’ah atau bayaran lain – Tuntutan isteri selepas perceraian mengikut hukum syarak dan peruntukan undang-undang.
Proses Sulh di Mahkamah Syariah
Proses sulh biasanya melibatkan beberapa peringkat utama:
-
Pendaftaran kes di Mahkamah Syariah – Pihak yang memfailkan kes akan dimaklumkan untuk hadir ke sesi sulh.
-
Sesi rundingan sulh – Pegawai sulh akan memanggil kedua-dua pihak untuk berbincang. Rundingan dibuat secara tertutup dan rahsia.
-
Perbincangan penyelesaian – Kedua-dua pihak boleh mengemukakan cadangan dan berbincang dengan bimbingan pegawai sulh.
-
Persetujuan bersama – Jika persetujuan dicapai, ia akan direkodkan sebagai perjanjian bertulis.
-
Perintah mahkamah – Mahkamah akan mengesahkan persetujuan tersebut, menjadikannya sah dari segi undang-undang.
Jika sulh gagal (tiada persetujuan dicapai), kes akan diteruskan ke perbicaraan di hadapan hakim.
Kelebihan Sulh untuk Pasangan dan Keluarga
Proses sulh semakin digalakkan kerana ia mempunyai banyak kelebihan berbanding perbicaraan biasa, antaranya:
-
Menjimatkan masa dan kos – Proses lebih cepat dan tidak memerlukan yuran guaman yang tinggi.
-
Mengurangkan tekanan emosi – Pasangan dapat berbincang dalam suasana lebih santai tanpa suasana formal mahkamah.
-
Menjaga kerahsiaan – Rundingan dibuat secara tertutup, tidak terbuka kepada umum.
-
Mengutamakan keharmonian keluarga – Keputusan dibuat secara bersama, bukan diputuskan sepihak oleh hakim.
-
Mengelakkan permusuhan berpanjangan – Dengan adanya persetujuan bersama, hubungan antara suami isteri (atau bekas pasangan) dapat kekal baik demi anak-anak.
Kepentingan Sulh Menurut Perspektif Islam
Dalam Islam, menjaga perdamaian amat dituntut. Al-Quran sendiri menggalakkan umat Islam menyelesaikan perselisihan dengan cara yang baik. Firman Allah dalam Surah An-Nisa’, ayat 35:
“Dan jika kamu bimbang berlaku perpecahan antara keduanya (suami dan isteri), maka lantiklah seorang pendamai dari keluarga lelaki dan seorang pendamai dari keluarga perempuan. Jika kedua-duanya berkehendak kepada perdamaian, nescaya Allah akan memberi taufik kepada mereka.”
Ayat ini jelas menunjukkan bahawa usaha mencari jalan damai seperti sulh adalah sejalan dengan ajaran Islam.
Kesimpulan
Sulh dalam perkahwinan Islam merupakan satu mekanisme yang sangat penting dalam menjaga keharmonian keluarga. Ia bukan sekadar proses undang-undang, tetapi juga cerminan ajaran Islam yang menekankan perdamaian, kasih sayang, dan keadilan.
Melalui sulh, pasangan yang menghadapi konflik boleh mencari penyelesaian secara aman tanpa perlu menunggu keputusan mahkamah yang mungkin memakan masa panjang. Malah, ia membantu mengurangkan permusuhan, menjaga kebajikan anak-anak, serta memelihara hubungan silaturrahim walaupun selepas berlakunya perceraian.
Bagi pasangan yang sedang menghadapi masalah rumah tangga, sulh adalah jalan terbaik untuk menyelesaikan pertikaian dengan penuh hikmah. Ia bukan sahaja menjimatkan masa dan kos, malah lebih selari dengan nilai Islam yang mementingkan keadilan dan keharmonian dalam kehidupan berkeluarga.
